Hàng gia công là lĩnh vực hợp tác phổ biến. Doanh nghiệp nước ngoài cần hiểu rõ trách nhiệm khi đặt gia công theo Luật Thương mại 2005 để tuân thủ đúng luật.
Hàng gia công là một phần quan trọng trong hoạt động thương mại quốc tế, giúp kết nối giữa doanh nghiệp Việt Nam và thương nhân nước ngoài. Tuy nhiên, việc đặt gia công không chỉ đơn thuần là chuyển giao sản xuất, mà còn đi kèm nhiều nghĩa vụ pháp lý. Bài viết dưới đây giúp doanh nghiệp hiểu rõ trách nhiệm khi đặt gia công theo quy định của Luật Thương mại 2005 để đảm bảo hoạt động hợp pháp và hiệu quả.
1. Hàng gia công là gì theo Luật Thương mại 2005
Hàng gia công là sản phẩm được tạo ra từ hoạt động thương mại, trong đó một bên (bên nhận gia công) sử dụng nguyên liệu hoặc vật liệu do bên khác (bên đặt gia công) cung cấp để sản xuất theo yêu cầu, đổi lại sẽ được nhận thù lao.
Theo Điều 178 Luật Thương mại 2005, gia công là hoạt động thương mại hợp pháp và mang tính sinh lợi, được phép thực hiện trong cả giao dịch nội địa và quốc tế.
Hoạt động này thường được áp dụng trong các lĩnh vực có lợi thế sản xuất như dệt may, da giày, điện tử hoặc hàng tiêu dùng. Việc hợp tác gia công giúp thương nhân nước ngoài tối ưu chi phí nhân công, trong khi doanh nghiệp Việt Nam mở rộng quy mô và tiếp cận công nghệ mới.
Tuy nhiên, để tránh rủi ro về thuế, sở hữu trí tuệ hoặc xuất xứ hàng hóa, thương nhân nước ngoài cần nắm chắc quy định hàng gia công và hiểu rõ quyền, nghĩa vụ của mình trong hợp đồng gia công.

2. Quy định hàng gia công: Cơ sở pháp lý và phạm vi được phép
2.1. Căn cứ pháp lý của hoạt động gia công
Hoạt động hàng gia công được điều chỉnh bởi Luật Thương mại 2005, cùng các văn bản hướng dẫn thi hành về xuất nhập khẩu, hải quan và thuế.
Theo Điều 180 Luật Thương mại 2005, về nguyên tắc, mọi loại hàng hóa đều có thể được gia công, trừ hàng hóa thuộc diện cấm kinh doanh, cấm xuất khẩu hoặc cấm nhập khẩu.
Trường hợp thương nhân nước ngoài đặt gia công tại Việt Nam, nếu sản phẩm chỉ tiêu thụ ở nước ngoài, thì vẫn có thể được phép gia công đối với hàng hóa thuộc nhóm hạn chế, khi có sự chấp thuận của cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Đây là một điểm đặc biệt trong quy định hàng gia công mà doanh nghiệp cần đặc biệt lưu ý.
2.2. Phạm vi hàng hóa và hình thức giao dịch
Theo luật, hàng hóa được phép gia công có thể bao gồm:
- Nguyên liệu, vật liệu, phụ liệu do thương nhân nước ngoài cung cấp.
- Máy móc, thiết bị được thuê, mượn hoặc nhập khẩu tạm thời phục vụ sản xuất.
- Sản phẩm hoàn thiện hoặc bán thành phẩm xuất trả cho bên đặt gia công.
Hình thức đặt gia công có thể thực hiện thông qua hợp đồng trực tiếp hoặc thông qua đối tác trung gian tại Việt Nam. Trong mọi trường hợp, hợp đồng gia công phải ghi rõ số lượng, chất lượng, tiêu chuẩn kỹ thuật, thời hạn giao nhận và phương thức thanh toán.
Việc tuân thủ đầy đủ các điều khoản trong hợp đồng không chỉ là yêu cầu pháp lý mà còn là cách giúp thương nhân nước ngoài bảo vệ quyền lợi khi làm việc với bên nhận gia công tại Việt Nam
3. Trách nhiệm của thương nhân nước ngoài đặt gia công
Theo Điều 181 Luật Thương mại 2005, bên đặt gia công – trong đó có thương nhân nước ngoài – có các quyền và nghĩa vụ cụ thể sau. Đây là những quy định quan trọng giúp đảm bảo tính minh bạch và hợp pháp của hoạt động hàng gia công giữa các bên.
3.1. Giao nguyên liệu, vật liệu hoặc tài chính đúng thỏa thuận
Thương nhân nước ngoài có trách nhiệm giao một phần hoặc toàn bộ nguyên liệu, vật liệu gia công theo đúng hợp đồng.
Trường hợp không giao nguyên liệu, bên đặt có thể chuyển tiền để mua vật liệu với số lượng, chất lượng và giá cả đã được hai bên thống nhất.
Việc giao thiếu, giao chậm hoặc sai tiêu chuẩn vật tư có thể khiến hàng gia công không đạt chất lượng yêu cầu, gây thiệt hại cho bên nhận gia công và ảnh hưởng đến tiến độ sản xuất.
3.2. Nhận lại sản phẩm, máy móc và vật tư sau khi thanh lý hợp đồng
Sau khi kết thúc hợp đồng, bên đặt gia công có quyền nhận lại toàn bộ sản phẩm, máy móc, thiết bị, nguyên liệu, vật tư và phế liệu, trừ khi hai bên có thỏa thuận khác.
Đây là quyền lợi cơ bản nhằm đảm bảo bên đặt gia công được sở hữu kết quả sản xuất của mình và có quyền quyết định việc tiêu thụ.
Tuy nhiên, đi cùng quyền lợi là nghĩa vụ khai báo và xử lý hàng hóa đúng quy định hải quan, tránh tình trạng vi phạm quy trình xuất nhập khẩu. Việc không thực hiện đúng có thể dẫn đến bị xử phạt hành chính, đặc biệt trong trường hợp hàng gia công có nguồn gốc tạm nhập – tái xuất.
3.3. Bán, tiêu hủy hoặc tặng sản phẩm tại chỗ theo quy định
Thương nhân nước ngoài có quyền bán, tiêu hủy hoặc tặng biếu tại chỗ sản phẩm gia công, máy móc, thiết bị cho thuê, nguyên liệu hoặc phế phẩm còn dư sau sản xuất.
Tuy nhiên, các hoạt động này phải phù hợp với pháp luật Việt Nam và được sự đồng ý của bên nhận gia công nếu có quy định trong hợp đồng.
Việc tiêu hủy hoặc bán hàng gia công dư thừa không đúng thủ tục có thể bị xem là vi phạm thương mại quốc tế, dẫn đến bị xử lý thuế hoặc hải quan. Do đó, doanh nghiệp cần có báo cáo thanh lý hợp đồng rõ ràng.
3.4. Cử người giám sát và hỗ trợ kỹ thuật tại cơ sở gia công
Theo Luật Thương mại, thương nhân nước ngoài có thể cử người đại diện, chuyên gia kỹ thuật đến nơi sản xuất để giám sát, hướng dẫn kỹ thuật hoặc kiểm tra chất lượng hàng gia công.
Đây là quyền hợp pháp, giúp đảm bảo quy trình sản xuất đúng tiêu chuẩn kỹ thuật và bảo mật công nghệ.
Việc cử người giám sát còn giúp giảm rủi ro trong khâu nghiệm thu, bảo đảm sản phẩm cuối cùng đúng yêu cầu, tránh tranh chấp về chất lượng. Tuy nhiên, mọi hoạt động này cần được ghi rõ trong hợp đồng gia công để tránh hiểu lầm về quyền kiểm soát sản xuất.
3.5. Chịu trách nhiệm về quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa gia công
Một trong những trách nhiệm khi đặt gia công quan trọng nhất là đảm bảo tính hợp pháp về quyền sở hữu trí tuệ đối với hàng hóa, nguyên liệu, vật liệu và máy móc được chuyển cho bên nhận gia công.
Điều này có nghĩa là thương nhân nước ngoài phải chịu trách nhiệm hoàn toàn nếu hàng hóa hoặc nguyên liệu vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của bên thứ ba.
Đây là nội dung mang tính bảo hộ cao của pháp luật Việt Nam, nhằm ngăn chặn việc lợi dụng hoạt động gia công để sản xuất hàng hóa vi phạm bản quyền, nhãn hiệu hoặc kiểu dáng công nghiệp.
Do đó, trước khi ký hợp đồng, bên đặt gia công cần chuẩn bị đầy đủ giấy chứng nhận đăng ký quyền sở hữu trí tuệ hoặc văn bản xác nhận quyền sử dụng hợp pháp.

4. Lê Nguyễn Transport & Logistics – Phòng xuất nhập khẩu thuê ngoài trọn gói, tối ưu chi phí và quy trình
Nếu doanh nghiệp bạn chưa có bộ phận xuất nhập khẩu riêng, hoặc muốn tối ưu nguồn lực, thuê ngoài là giải pháp hiệu quả. Lê Nguyễn Transport & Logistics với hơn 10 năm kinh nghiệm chính là đối tác đáng tin cậy để bạn giao phó toàn bộ thủ tục xuất nhập khẩu – từ A đến Z.
Chúng tôi cung cấp dịch vụ XNK thuê ngoài trọn gói, bao gồm:
- Làm việc trực tiếp với nhà cung cấp nước ngoài: theo dõi tiến độ sản xuất và yêu cầu chứng từ chính xác.
- Kiểm tra chứng từ và đàm phán điều kiện giao hàng: tối ưu Incoterms và phương thức thanh toán quốc tế như T/T, L/C.
- Xây dựng giải pháp vận chuyển: lựa chọn tuyến đường, phương tiện và hãng vận tải hợp lý, giao nhanh và tiết kiệm.
- Thực hiện thủ tục hải quan: kê khai chính xác, xử lý hồ sơ nhanh, đảm bảo thông quan trơn tru, không phát sinh chi phí ẩn.
- Giao hàng tận kho: doanh nghiệp chỉ cần kiểm đếm và đưa vào sử dụng, không phải xử lý thêm giấy tờ.
Với kinh nghiệm dày dặn, Lê Nguyễn cam kết xử lý linh hoạt mọi tình huống phát sinh trong quá trình nhập khẩu. Chi phí dịch vụ luôn rõ ràng, minh bạch, không phụ phí bất ngờ.
Chúng tôi bảo hành quy trình, đồng thời hỗ trợ nếu có rủi ro trong vận chuyển hoặc thông quan. Lê Nguyễn không chỉ là một đơn vị giao nhận, mà còn là đối tác phòng XNK chiến lược đồng hành cùng doanh nghiệp trên mọi chặng đường phát triển.
Hoạt động hàng gia công đóng vai trò quan trọng trong chuỗi giá trị toàn cầu. Tuy nhiên, để hợp tác hiệu quả, thương nhân nước ngoài cần hiểu rõ trách nhiệm khi đặt gia công. Đặc biệt là các quy định liên quan đến nguyên liệu, sản phẩm, sở hữu trí tuệ và giám sát sản xuất.
Khi thực hiện đúng luật, doanh nghiệp bảo vệ được quyền lợi của mình, góp phần xây dựng môi trường thương mại quốc tế minh bạch, ổn định và phát triển bền vững.
> Xem thêm:
Gia công xuất khẩu tại chỗ: 5 điều doanh nghiệp cần nắm rõ để tối ưu chi phí và tuân thủ pháp luật
Dịch Vụ Hải Quan Hàng Gia Công: 4 Điều Doanh Nghiệp Cần Biết Trước Khi Giao Phó
Hàng gia công xuất khẩu có chịu thuế không? 4 điều doanh nghiệp cần biết
Liên hệ ngay để được tư vấn
📍 Địa chỉ: 131/6, Đường số 8, Linh Xuân, Thủ Đức, Tp HCM
🌐 Website: lenguyentst.com.vn
📞 Hotline/Zalo: 0961296889
📧 Email: marketing@lenguyentst.com.vn
Dịch vụ Khai báo Hải Quan tại Lê Nguyễn Transport & Logistics
Lê Nguyễn Transport & Logistics cam kết mang đến dịch vụ khai báo hải quan chuyên nghiệp cho tất cả các loại hình vận tải, bao gồm đường hàng không, đường biển và đường bộ. Chúng tôi giúp doanh nghiệp tối ưu chi phí, rút ngắn thời gian thông quan và đảm bảo hàng hóa được xử lý nhanh chóng, an toàn.
Với đội ngũ chuyên viên giàu kinh nghiệm, am hiểu sâu sắc về quy định hải quan và xuất nhập khẩu, chúng tôi không chỉ hỗ trợ khai báo chính xác mà còn tư vấn tận tình, giúp khách hàng hạn chế rủi ro, tránh phát sinh chi phí không mong muốn. Chúng tôi luôn đồng hành cùng doanh nghiệp trong từng bước của quy trình xuất nhập khẩu, đảm bảo hàng hóa được thông quan thuận lợi nhất và mang lại giá trị tối ưu cho khách hàng.

